مقایسه فنی و علمی انواع محصولات مشابه خارجی و داخلی بخش ۲

داس دسته بلند (دریاز) طرح شامیله ( اتریش یا اطریش )

تا ۱۰ سال پیش تنها کشور تولید کننده داس دسته بلند با کیفیت بالا با نام تجاری شامیله، اتریش (اطریش) بود و قبل از شامیله با نام تجاری لوکسور نیز در بازار پیدا می‌شد؛ تقریبا از سال ۲۰۱۰ میلادی کارخانه شامیله اطریش تعطیل شده است و هیچکدام از دریازهای شامیله موجود در بازار اصلی (ساخت اتریش) نمی‌باشد؛ انواع داسهای دسته بلند به نام طرح شامیله که در بازار ایران موجود است، شامل سه دسته می باشد: دو دسته آن که نسبتا با کیفیت هستند، وارداتی چینی و تولید داخل ایران می‌باشد و یک نوع کاملا بی کیفیت که محصول رنگ و بسته بندی داسهای ارزان قیمت ترکیه بوده و به نام طرح شامیله ایرانی از سال ۱۴۰۰ وارد بازار شده است.

داسهای دسته بلند دیگری نیز وجود دارد که از کشورهای ترکیه و روسیه وارد بازار ایران شده است، و بخاطر پایین بودن کیفیت ساخت و شکل ظاهری و طراحی فیزیکی و همچنین آلیاژ استفاده شده در آنها از ذکر نامهای آنها خودداری می کنیم.

داس دسته بلند در مناطق مختلف به نامهای متفاوتی شناخته میشود، از جمله نامهای مشهور این نوع داس دریاز است. همچنین اسامی دیگری مثل کلنتو یا کرنتو، درگز یا درگاز، تیرپان یا ترپان، ملغان یا ملاغان نیز دارد.

تاریخچه:

داس طرح شامیله (یکی از انواع داس دسته بلند) یکی از پرمصرف ترین داسهای ایران بود که واردات آن به کشور از حدود یک و نیم قرن پیش از سال ۱۲۵۰ انجام می شد، از سال ۱۳۹۰ همزمان با شروع تولید داس دسته بلند سه ستاره جمالی توسط تولیدی ادوات کشاورزی جمالی ورود این کالا به طور قابل ملاحظه ای کاهش یافت، و به کمتر از ۱۰ درصد سالهای قبل از آن رسید، به طوری که با حذف بازار بزرگ ایران از مصرف این محصول کارخانه اتریش تولید این محصول را متوقف کرد. ساخت دریاز توسط این تولیدی به شرکت پرویز آقاجان زاده و شرکا به عنوان وارد کننده اصلی این نوع داس، ضربه سنگینی وارد کرد. از آنجائیکه کیفیت دریاز سه ستاره جمالی با دریاز شامیله اتریش برابری می کرد، و از طرفی قیمت تمام شده مصرف کننده این داس نسبت به داس طرح ایتالیا کمتر از یک دوم مدل خارجی بود، واردات این کالا نیز همانند داس طرح ایتالیا به هیچ وجه توجیه اقتصادی نداشت و به همین دلیل برای همیشه تولید دریاز شامیله در اتریش تعطیل شد.

 

آلیاژ:

این داس از فولاد به شکل ورق ۴ میلی متر از آلیاژCK75  می باشد. فولاد فنر ck75 از دسته فولادهای آلیاژی فنر بوده که با نام های فولاد ۱٫۱۲۴۸ در استاندارد DIN آلمان و فولاد ۱۰۷۸ در میان فولادها و در صنعت معروف می باشند. فولاد فنر ck75 دارای استحکام خوب و سختی پذیری متوسط است و همچنین مقاومت خوبی در برابر خوردگی و سایش دارد. برای انجام عملیات تنش زدایی این فولاد را در دمای ۶۰۰ تا ۶۵۰ درجه سانتی گراد درحدود ۲ ساعت قرار میدهند و سپس آنرا داخل کوره های اتمسفر قرار داده تا دمای آنرا کنترل کرده و به دمای ۴۵۰ درجه برسد و سپس در هوای آزاد قرار میدهند. وجود سیلیسیوم باعث خاصیت الاستیسیته میشود و همچنین نیکل موجود در آن باعث میشود این فولاد ضد سایش خوبی باشد. عنصر کروم مقاومت به خوردگی را در این فولاد افزایش می دهد، فولاد ck75 دارای سختی پذیری متوسط استحکام و الاستیسیته ی بالا است. فولاد  ck75معایبی هم دارد که میتوان به خطر ترک خوردگی آن در صورت عدم رعایت آبکاری و فرآیند برگشت آبکاری صحیح اشاره کرد. این آلیاژ در صنعت تولید ادوات کشاورزی برنده از جایگاه بسیار بالایی برخوردار می باشد به همین خاطر تولیدی ادوات کشاورزی جمالی در ساخت این محصول با درجه کیفی ۱ استفاده کرده است. برای راحتی تشخیص مشتریان داسها را با تعداد ستاره از هم جدا نموده و برای داسهای تولید شده با آلیاژ CK75 برچسب سه ستاره و برای آلیاژ CK60 برچسب دوستاره و برای آلیاژ CK45 برچسب تک ستاره را استفاده نموده است.

بسته بندی:

داس طرح شامیله دارای رنگ و بسته بندی خاصی بود و معمولا در بلند مدت بخاطر مجاورت با رطوبت هوا دچار زنگ زدگی نمی شد. از آنجائیکه برای تولید دریازهای سه ستاره جمالی از آلیاژ گرانقیمتی نسبت به دریازهای تک ستاره جمالی  و دوستاره استفاده می شود، برای جلوگیری از سواستفاده بعضی افراد سودجو، از دو نوع کاغذ با جنس و عرض مختلف نیز برای بسته بندی دریازهای دوستاره و سه ستاره استفاده کرده و از رنگ مشکی مات برای دریاز دوستاره و رنگ نوک مدادی متالیک برای دریازهای سه ستاره استفاده شده است. دلیل علمی بسته بندی توسط کاغذ، جهت جلوگیری از زنگ زدگی داس بخاطر نفوذ رطوبت هوا و یا رطوبت دسته داس بوده و بسته بندی با سلفون یا نایلون پیچی داسها کار کاملا غیر علمی و ناشیانه ای می باشد. و دوستاره و سه ستاره جمالی در بسته بندی کارتنی به ابعاد ۲۰x15x60 الی ۲۰x15x90 سانتی متر و تعداد ۲۵ عددی عرضه می شود.

 

 

ابعاد:

طول کلی داس طرح شامیله از ۶۰ سانتی متر الی ۸۵ سانتی متر با فاصله ۵ سانتی متر بین هر شماره تولید می شد و امکان سفارشی سازی کالا به این راحتی نبود، در حالی که در مناطق مختلف ایران با توجه به کاربرد و سلایق مختلف نیاز به تولید داس با دسته بلندتر و یا کوتاه تر می باشد، با امکان تولید داخلی این محصول پرمصرف این نیاز نیز برطرف شد و در شش شماره یک الی هشت با طولهای ۵۵، ۶۰، ۶۵، ۷۰، ۷۵، ۸۰، ۸۵، ۹۰ سانتی متر تولید گردید.

دسته داس:

دسته انتهایی که در انتهای داس بصورت عمود بر دریاز وجود دارد، در طرح شامیله اتریش قسمت کمکی ضعیفی درست شده است و باعث شکسته شدن دریاز از قسمت انتهایی آن می شود و با تغییر و مجکمتر کردن محل کمکی دسته این دریازها به نوعی به حالت بهینه ای رسید.

طراحی فیزیکی:

با توجه به اینکه برای دریاز طرح شامیله اتریش دسته آلومینیومی ویژه ای طراحی شده است و در اغلب مناطق ایران از دسته های چوبی محلی استفاده میشود، زاویه دسته داس کمی کمتر از حد مطلوب بود و باعث ماندن مقداری از علف در روی زمین میشد و لذا با اصلاح این زاویه در تولید دریاز سه ستاره جمالی این مشکل نیز برطرف گردید.